Den dies aña Femi Meaux (1988) i Joshua Peiliker (1988) a amplia Hofi Cas Cora te un kunuku ku un restorant i un tienda. Tres negoshi eksitoso! Awor nan ke hinka nan energia i tempu den loke tur kos a kuminsá kuné: plantamentu i bendementu di bèrdura.
E enfoke atrobe ta kompletamente riba promoshon di komestibel produsí lokal i evitá desperdisio. Awor Femi i Joshua sa mihó kon nan ke hasi esei.
Siña di otro
Na 2014 nan tabata sa basta tokante kosecha di bèrdura, pero ainda no sufisiente. Pues nan ta apsorbé konosementu i konseho ku otro hende ta duna nan. Nan ta buska informashon na internèt. Ku atenshon nan ta skucha loke kunukero lokal konta nan. Anto nan ta bai diferente kurso i trenen, manera esun di permakultura.
Joshua: “Asina nos a siña kultivá a base di resiklahe, sin produsí shushi. Hofi Cas Cora ta un empresa sirkular. E kosecha ta pa e restorant, loke sobra nos ta konservá òf nos ta duna nos bestianan. E mèst ta wòrdu usá pa e tera dje kunuku mes.”
Online Joshua ta sigui ‘The Market Gardener’. Di e kanades akí e ta siña tokante kultivo rotativo. Ku tera ta keda fértil miéntras ku bo alterná e kultivo. Anto ku bo por planta bèrdura serka di otro. Por ehèmpel maishi, bonchi i pampuna. Un método masha bieu di Sentroamérika. E kultivo ta reforsá otro i asina bo ta spar awa i espasio.
Joshua: “Nos ta traha sigun lèi tradishonal bieu, anto nos ta wak ki tipo di luna tin, promé ku nos planta òf kosechá sierto bèrdura.”
Konosé bo kunuku
For di e kantidat enorme di konosementu akí, kuidadosamente nan ta selekshoná e método- i téknikanan ku nan ke usa. Nan ta deskubrí kiko sí i kiko no ta funshoná. Keda planta batata dushi na esun fèlt grandi aya, no ta bon idea. E tera ta agotá. Pues nan ta planta mas vegetashon banda di otro i nan ta varia esakinan.
Nan ta eksperimentá ku simia. Kiko ta funshoná, kiko no? Konsientemente nan ta skohe pa bèrdura importá manera roibit, radèis i bèrdura ku blachi. Anto eseinan ta bai bon.
E promé añanan Femi i Joshua ta sera konosí ku nan kunuku. Por ehèmpel unda nan mester planta, anto unda no.
Joshua: “Naturalesa ta yen di sorpresa. Nos no ta hasi uso di pestisida kímiko. Nos ta buska e balanse ideal. Den un anochi insekto por kome tur bo matanan. E ora ei bo ta planta na otro lugá òf bo ta purba otro kos.”
Esaki ta un kurso intensivo di agrikultura, hóreka i ta empresario den un. Huntu nan ta evaluá kada desishon i kada paso. Ta manera ora bo ta den un roller coaster. Nan ta mantené tres negoshi. I ta bai bon, pero ta un gran esfuerso!
Fresku fresku
E kombinashon di un kunuku, restorant i tienda ta e esensia. Promé e entrada di The Eatery a tene e kunuku riba pia, anto durante e pandemia di Covid, ta hustamente e entrada di e paketenan di fruta i bèrdura ta sòru ku nan ta sobrebibí. E fórmula ta funshoná.
Esaki ta e bèrdura ku ta wòrdu kultivá lokalmente. Ta usa esaki mésora. E kosecha ta bai di e kunuku direktamente pa e restorant. Manera batata dushi i yuka. Of nan ta bai e tienda. Ta konservá tomati bèrdè den un pòchi i ta bende nan komo ‘pickled green tomatoes’. Pero tambe ta usa e kosecha den e kumindanan kla prepará, ku ta wòrdu pidí. Ta imposibel pa haña produkto mas fresku. Anto tur kos ku sobra ta un delikadesa pa e kabritu-, buriku- i porkonan.
Su ambishon: un kunuku pa instrukshon
Despues di siña i eksperimentá pa dies aña, nan ta tribi pensa mas grandi ainda. E entusiasmo ei ta enorme. Joshua ke kompartí tur su konosementu i eksperiensia ku otro hende. Den futuro hende lo mira método i téknika tradishonal i modèrnu. Nan ta yuda un dia òf nan ta partisipá den un tayer. E ora ei Hofi Cas Cora ta un kunuku pa instruí hinter komunidat.
Joshua: “Un kunuku ta un empresa. Ta importante pa traha di manera efisiente. Nos a invertí den un mashin ku ta planta e simianan na e distansia ideal. Anto den un ‘rotator’ ku nos ta bòltu e tera kuné. Ku e tempu ku nos ta spar ku esei, nos por hasi otro kos.
Su pashon: e mensahe
E sabor di e bèrdura, kon e ta krese, ki ora bo ta kosechá anto kiko bo por hasi kuné. Femi ta stima konta tokante tur esakinan. Esaki ta dun’é energia. E ke inspirá hende ku e historianan ei. Pasó por. Bo por skohe pa produkto lokal i pa un estilo di bida saludabel i konsiente.
Femi: “Na nos restorant nos ta demostrá kiko bo por hasi ku nos bèrduranan kultivá lokalmente. No nesesariamente esakinan ta platonan lokal tradishonal. Ku nos mes interpretashon nos ta hasi uso di produkto lokal den reseta internashonal konosí.”
Esaki realmente ta trabou di un tim. Esei ta e base di e éksito. Femi ta hasi esaki huntu ku e shèfkòknan i e tim di empleado entusiasmá di Hofi Cas Cora. Nan tur huntu ta sòru pa e kumindanan ku ta wòrdu kumprá dor di e miembronan. Nan ta traha den e restorant i den e tienda.
Bèk na e tereno
E kunuku, e restorant i e tienda ta stabil. Tur kos ta kana. Femi i Joshua ta hinka gran parti di nan tempu i energia den e organisashon, logístika i atministrashon. Esei tabata nesesario. Pero esaki a kuminsá molostiá. Ya komo no ta pa esaki nan a kuminsá ku e negoshi akí. Nan tabatin gana pa ta mas riba tera. Anto awor esei ta posibel.
Na 2024 nan a planta mas o ménos un hèktar i mei di e kunuku. Aki tin bèrdura manera zukini, spinazi, berehèin, pampuna, bonchi, yuka, maishi, tomati i peper ta krese.
For di 2021 kunukero Alexander di Haiti ta traha seis dia pa siman na e kunuku. Alexander ta hasi tur e trabou pisá. E ta kambia e hosnan, planta, chapi i kosechá. Manera el a siña na su pais natal.
Alexander: “Mi ta haña ku aki na Kòrsou bo por kosechá mas lihé ku na Haiti. Mané yuka, aya ta tarda un aña anto aki seis luna so.”
Fuerte huntu
Hofi Cas Cora tambe ta kumpra fruta i bèrdura di otro kunukero na e isla. E ideal di mas grandi ta un tipo di koperashon pa kompartí konosementu i material. Nan forsa ta den kompartí.
Nan ta kompartí nan vishon, pero tambe nan tereno. Na rant di nan kunuku, kriadó di kabritu Eithel Joubert tin su finka. Anto na banda tin un fundashon ku tin akohida pa un grupo di mucha ku inkapasidat. Den un di e edifisionan Farm to Crafts ta eksperimentá ku uso artesanal di produktonan agríkola.
Joshua: “Tur e hende- i empresanan akí ta fortalesé otro i nos ambishon ta pa por tin un proseso sirkular. E muchanan ta yuda e kriadó di kabritu, e mèst di e kabritunan ta bai pa e tereno, anto Farm to Crafts ta hasi uso di nos pal’i banananan.”



















